İran

İran "Ostan" adı verilen 31 eyalete ayrılmıştır.

Eyalet yönetiminin başında Vali-komutan – "Ostandar"  bulunur.

Ostanlar kendi içinde bir veya birden fazla, "Şehristan" adı verilen alt yönetim bölgelerine ayrılmıştır.

Şehristanlardan biri bulunduğu eyaletin yönetim merkezidir.

Örneğin, Doğu Azerbaycan Ostanlığı 20 şehristandan oluşmaktadır ve bunlardan biri olan Tebriz yönetim merkezidir.

İran Azerbaycanı veya Güney Azerbaycan

Bildiğiniz gibi şimdiki İran olarak tanıdığımız topraklar uzun süre farsların yönetiminde değildi. 

7. yüzyıldan başlayarak önce Arapların yönetiminde oldu.

10. yüzyıldan sonra da Türk imparatorluklarının bir parçasıydı.

- Gaznelilier, 

- Selçuklular, 

- Harezmşahlar, 

- Sefeviler 

- Kacar Hanedanı.

Rıza Pehlevi’nin 1921’deki darbesi ve 1925’de kendisini şah ilan etmesiyle Farslar yönetimi ele geçirdi.

*

Yüz yıl geçse de onca uğraşlara rağmen Türk nüfusunu azaltamadılar.

Hala gayri-resmi de olsa belli bir bölgesi Güney Azerbaycan olarak bilinmektedir.

Diğer bölgelerinde de yaşamakla birlikte en çok yoğunlaştıkları (yaklaşık 150 bin km2 olan) 6 eyalet var:

- Batı Azerbaycan  (≈ 38 bin km2) (Urmiye)

- Doğu Azerbaycan (≈ 45 bin km2) (Tebriz)

- Erdebil  (≈ 17 bin km2)

- Gazvin  (≈ 15 bin km2)

- Hemedan (≈ 20 bin km2)

- Zencan  (≈ 21 bin km2)

Bugün

Günümüzde resmi olmayan bilgiye göre 30 milyona yakın Türk yaşamaktadır.

Çoğunluk olmalarına rağmen dışlanan bir millet.

Azerbaycan Türkleri yıllarca İran'ın toprak bütünlüğü kapsamında kültürel özerklik için mücadele ettiler.

Kendi dillerinde rahatça eğitim almak için uğraştılar.

Ama anlaşılan İran'daki rejim buna müsaade etmemektedir.

Böyle olduğu taktirde yeni yollar aranmaktadır.

Günümüzde yaşanan olaylarla birlikte Güney Azerbaycan'ın bağımsızlığı tartışılmaya başlandı.

İran vatandaşları zalim bir rejimden kurtulmak için ayaklanmaktadır.

Bu Azerbaycan Türkleri için de bir şans olabilir mi?

Rıza şah döneminden başlanan asimilasyon zulmünden kurtulmak ve diğer bağımsız Türk Devletleriyle bir birliğin üyesi olmak şansı.

Neden olmasın?

Uyarı

Azerbaycan Türklerinin yaşadığı bölgeyi 6 eyalete bölmeleri tesadüf olamaz.

Bir gün gelir de ayrılmak isterlerse kendi aralarında da birleşemesinler diye mi yapıldı?

Yoksa onları ayrı-ayrı yönetmek için mi?

Her ne amaçla yapıldıysa da oradaki kardeşlerimizin unutmaması gerekir ki

Birlik halinde olurlarsa başarılı olabilirler.

Aksi takdirde başarıya ulaşmaları zorlaşır.

Tarihen çoğu insanın kabulettiği Tebriz şehri çatısı altında birleşmeleri en optimal çözüm olur.

.